In search …for an asbestos waste landfill
7.500 τόνοι από το επικίνδυνο υλικό θα ξηλωθούν από τις μονάδες της ΔΕΗ, χωρίς να είναι βέβαιο πού θα καταλήξουν
Το φάρμακο για ένα μεγάλο «πονοκέφαλο» προσπαθεί να βρει η Δημόσια Εταιρεία Ηλεκτρισμού. Ο «πονοκέφαλος» εντοπίζεται στο εσωτερικό των πύργων ψύξης των μονάδων παραγωγής και δεν είναι άλλος από τον αμίαντο.
Η διοίκηση της ΔΕΗ προσπαθεί να δημιουργήσει νέους χώρους για τον ενταφιασμό και τη διαχείριση του αμιάντου που υπάρχει στους πύργους ψύξης. Εχει κατατεθεί επίσημη αίτηση προς τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση της Κοζάνης για να δημιουργηθούν χωματερές αμιάντου στα δύο ορυχεία λιγνίτη (Καρδιάς και Αγίου Δημητρίου) του νοτίου τομέα των εγκαταστάσεων της ΔΕΗ. Οταν η έγκριση δοθεί, θα προχωρήσει στις εργασίες αποξήλωσης και ταφής του υλικού. Ολοι οι κάτοικοι του νομού ανησυχούν διότι πιστεύουν πως οι χωματερές δεν θα λειτουργούν μόνο για τις ανάγκες της ΔΕΗ αλλά θα μετατραπούν σε ζώνη διαχείρισης τοξικών αποβλήτων.
Ο Λάζαρος Τσικριτζής, πρόεδρος της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης, θεωρεί πως «η αναβάθμιση των πύργων ψύξης των μονάδων της ΔΕΗ και η αντικατάσταση της εσωτερικής αμιαντο-δομής τους με πλαστικά υλικά είναι σίγουρα μια αναγκαία κίνηση, που έπρεπε να είχε δρομολογηθεί από χρόνια. Το ίδιο αναγκαία όμως είναι και η προσεκτική διαχείριση των άχρηστων αμιαντοτσιμέντων που θα προκύψουν σε μεγάλες ποσότητες».
Η εταιρεία προσπαθεί να καθησυχάσει τους κατοίκους, δηλώνοντας ότι η αποξήλωση, μεταφορά αλλά και διαχείριση του αμιαντοτσιμέντου των πύργων ψύξης (αγγίζει τους 7.500 τόνους) θα γίνει σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και δεν εγκυμονεί κίνδυνο για το περιβάλλον ή την υγεία των κατοίκων. Την αναγκαιότητα να εφαρμοστεί απαρέγκλιτα ο νόμος τονίζει και ο πρόεδρος του Σωματείου ενέργειας της ΔΕΗ «ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ» Γιώργος Κάτανας: «Η εταιρεία πρέπει να τηρήσει αυστηρά την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Γιατί δεν είναι μόνο ο αμίαντος που βγαίνει από τις μονάδες αλλά μια σειρά από τοξικά υλικά που χρησιμοποιούνται στη ΔΕΗ. Σε κάθε περίπτωση, αντιδρούμε σθεναρά στο να γίνουν η Κοζάνη και η Πτολεμαΐδα χώρος υποδοχής των αποβλήτων όλης της χώρας».
Ο νομάρχης Κοζάνης
«Θα δούμε τις αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων για τον αμίαντο. Το θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί με ευαισθησία προς το περιβάλλον, αλλά και τους υπαλλήλους της ΔΕΗ που εργάζονται στους σταθμούς που έχουν αμίαντο», διαβεβαίωσε στην «Κ» ο νομάρχης Κοζάνης κ. Ιορδάνης Ανδρεάδης. Πρόσθεσε όμως ότι «η ΔΕΗ βιάζεται να προχωρήσει στη διαχείριση του αμιάντου για να μη χαθούν κονδύλια από το 3ο ΠΕΠ (Περιφερειακά Επιχειρηματικά Προγράμματα)».
Το πρώτο «όχι» για τη δημιουργία χωματερών αμιάντου στην Κοζάνη αντέταξε ο δήμαρχος Ελλησπόντου Κυριάκος Τσανακτσίδης. «Με πρόσχημα τις νέες χωματερές θέλουν να μετατρέψουν την περιοχή σε χώρο τοξικών αποβλήτων, πράγμα το οποίο δεν θα επιτρέψουμε σε καμιά περίπτωση».
Το ορυχείο Καρδιάς
Το θέμα είναι πως το ορυχείο Καρδιάς είναι θεσμοθετημένος χώρος διαχείρισης του αμιάντου από το 2002, με κοινή υπουργική απόφαση που έχουν υπογράψει οι υπουργοί ΥΠΕΧΩΔΕ, Ανάπτυξης και Υγείας (συγκεντρώνει πολλά πλεονεκτήματα, αφού διαθέτει συμπαγή αργιλικό πυθμένα, πρακτικά αδιαπέραστο στα νερά της βροχής και των στραγγισμάτων των αποθέσεων αμιάντου). Πριν από δύο χρόνια, η ΔΕΗ είχε θάψει τόνους αμιάντου στο ορυχείο Καρδιάς με άδεια που είχε λάβει από τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση. Οταν όμως το υπουργείο Υγείας, στην προσπάθειά του να μειώσει το κόστος αποξήλωσης του αμιάντου από το Θριάσιο νοσοκομείο, είχε ζητήσει από τη ΔΕΗ να γίνει η διαχείριση του υλικού στα ορυχεία της Κοζάνης, η απάντηση ήταν αρνητική.
Πάντως, ανοιχτό θέμα για τον αμίαντο αποτελεί το παλιό εργοστάσιο των ΜΑΒΕ (Μεταλλεία Αμιάντου Βόρειας Ελλάδας). Μια ομάδα επιστημόνων από το Πολυτεχνείο Κρήτης με επικεφαλής τον καθηγητή Ευάγγελο Γιδαράκο, είχε επισκεφτεί πρόσφατα τα μεταλλεία στην Κοζάνη και ξεκίνησε εδαφολογικές έρευνες. Στόχος είναι να γίνει η διαχείριση του «καθαρού» αμιάντου που έχουν τα μεταλλεία μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος Life.
Στα σχολεία
Αμίαντος έχει εντοπιστεί σε υλικά κατασκευής των σχολείων και νοσοκομείων σε όλη τη χώρα. Πρόσφατα εντοπίστηκε δάπεδο με αμίαντο στο 9ο Δημοτικό Σχολείο της Χαλκίδας, ενώ η στέγη του γυμναστηρίου στο 1ο Λύκειο της Λάρισας είναι εξ ολοκλήρου από αμίαντο και οι μαθητές με τη σύμφωνη γνώμη των καθηγητών έκαναν κατάληψη.
Το πρόβλημα είναι ότι τις περισσότερες φορές η αποξήλωση αμιάντου γίνεται από ανειδίκευτα συνεργεία. Οι εργασίες αποξήλωσης πλακών αμιάντου από το 1ο και 4ο Δημοτικό Σχολείο Δήμου Μενεμένης γινόταν από συνεργείο του δήμου σε ημέρες και ώρες που το προαύλιο ήταν γεμάτο με μαθητές του 2ου και 6ου δημοτικού και του νηπιαγωγείου, που αυλίζονται στον ίδιο χώρο με τα υπό κατεδάφιση, και τα μπάζα ρίπτονταν ανεξέλεγκτα χωρίς να λαμβάνονται μέτρα προστασίας. Μόνο όταν ενημερώθηκε η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση για τις εργασίες, αποφασίστηκε να κλείσουν τα σχολεία. Κλιμάκιο της Δ/νσης Περιβάλλοντος επισκέφτηκε το χώρο και διαπιστώθηκε ότι ο αμίαντος είχε αποξηλωθεί και παρέμενε συγκεντρωμένος στην αυλή του σχολείου με μια επικάλυψη πλαστικού.
Ρίψη σε ανεξέλεγκτες χωματερές
Πού καταλήγει ο αμίαντος που ξηλώνεται από δημόσια και άλλα κτίρια; Οι εταιρείες που ειδικεύονται στην αφαίρεση του αμιάντου είναι «υποχρεωμένες» να στέλνουν τα υλικά αποξήλωσης σε οργανωμένες μονάδες του εξωτερικού. «Το κόστος μεταφοράς φτάνει τα 30 με 40 ευρώ το τετραγωνικό. Πολλές εταιρείες δεν αντέχουν αυτό το κόστος και αναγκάζονται να πετούν τα υλικά με αμίαντο σε ανεξέλεγκτες χωματερές», λέει ο Νίκος Κλεισιώτης, διευθύνων σύμβουλος εταιρείας που εξειδικεύεται στην αφαίρεση του αμιάντου από κτίρια. Υπάρχει όμως και το παράλογο της ιστορίας. Οι ιδιωτικές εταιρείες πρέπει να στέλνουν τον αμίαντο στο εξωτερικό, όμως εταιρείες όπως η ΕΥΔΑΠ και οι οργανισμοί ύδρευσης των δήμων δεν αποξηλώνουν τις παλιές αμιαντοσωλήνες κατά τις εργασίες αντικατάστασης, αλλά τις αφήνουν να υπάρχουν στο υπέδαφος. «Με αυτόν τον τρόπο έχει ξεκινήσει η ταφή του αμιάντου», σχολιάζει ο Νίκος Κλεισιώτης.